summaryrefslogtreecommitdiff
path: root/src/de/lmu/ifi/dbs/elki/algorithm/clustering/kmeans/AbstractKMeans.java
blob: bdfc2f042b9a689a806edb7e79eec1f664e89f62 (plain)
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
327
328
329
330
331
332
333
334
335
336
337
338
339
340
341
342
343
344
345
346
347
348
349
350
351
352
353
354
355
356
357
358
359
360
361
362
363
364
365
366
367
368
369
370
371
372
373
374
375
376
377
378
379
380
381
382
383
384
385
386
387
388
389
390
391
392
393
394
395
396
397
398
399
400
401
402
403
404
405
406
407
408
409
410
411
412
413
414
415
416
417
418
419
420
421
package de.lmu.ifi.dbs.elki.algorithm.clustering.kmeans;

/*
 This file is part of ELKI:
 Environment for Developing KDD-Applications Supported by Index-Structures

 Copyright (C) 2014
 Ludwig-Maximilians-Universität München
 Lehr- und Forschungseinheit für Datenbanksysteme
 ELKI Development Team

 This program is free software: you can redistribute it and/or modify
 it under the terms of the GNU Affero General Public License as published by
 the Free Software Foundation, either version 3 of the License, or
 (at your option) any later version.

 This program is distributed in the hope that it will be useful,
 but WITHOUT ANY WARRANTY; without even the implied warranty of
 MERCHANTABILITY or FITNESS FOR A PARTICULAR PURPOSE.  See the
 GNU Affero General Public License for more details.

 You should have received a copy of the GNU Affero General Public License
 along with this program.  If not, see <http://www.gnu.org/licenses/>.
 */

import java.util.ArrayList;
import java.util.Arrays;
import java.util.List;

import de.lmu.ifi.dbs.elki.algorithm.AbstractPrimitiveDistanceBasedAlgorithm;
import de.lmu.ifi.dbs.elki.algorithm.clustering.ClusteringAlgorithm;
import de.lmu.ifi.dbs.elki.algorithm.clustering.kmeans.initialization.KMeansInitialization;
import de.lmu.ifi.dbs.elki.algorithm.clustering.kmeans.initialization.RandomlyChosenInitialMeans;
import de.lmu.ifi.dbs.elki.data.Clustering;
import de.lmu.ifi.dbs.elki.data.NumberVector;
import de.lmu.ifi.dbs.elki.data.VectorUtil.SortDBIDsBySingleDimension;
import de.lmu.ifi.dbs.elki.data.model.Model;
import de.lmu.ifi.dbs.elki.data.type.CombinedTypeInformation;
import de.lmu.ifi.dbs.elki.data.type.TypeInformation;
import de.lmu.ifi.dbs.elki.data.type.TypeUtil;
import de.lmu.ifi.dbs.elki.database.datastore.WritableIntegerDataStore;
import de.lmu.ifi.dbs.elki.database.ids.ArrayModifiableDBIDs;
import de.lmu.ifi.dbs.elki.database.ids.DBID;
import de.lmu.ifi.dbs.elki.database.ids.DBIDIter;
import de.lmu.ifi.dbs.elki.database.ids.DBIDUtil;
import de.lmu.ifi.dbs.elki.database.ids.ModifiableDBIDs;
import de.lmu.ifi.dbs.elki.database.relation.Relation;
import de.lmu.ifi.dbs.elki.distance.distancefunction.PrimitiveDistanceFunction;
import de.lmu.ifi.dbs.elki.distance.distancefunction.minkowski.EuclideanDistanceFunction;
import de.lmu.ifi.dbs.elki.distance.distancefunction.minkowski.SquaredEuclideanDistanceFunction;
import de.lmu.ifi.dbs.elki.logging.Logging;
import de.lmu.ifi.dbs.elki.logging.statistics.DoubleStatistic;
import de.lmu.ifi.dbs.elki.math.linearalgebra.Vector;
import de.lmu.ifi.dbs.elki.utilities.datastructures.QuickSelect;
import de.lmu.ifi.dbs.elki.utilities.optionhandling.constraints.CommonConstraints;
import de.lmu.ifi.dbs.elki.utilities.optionhandling.parameterization.Parameterization;
import de.lmu.ifi.dbs.elki.utilities.optionhandling.parameters.IntParameter;
import de.lmu.ifi.dbs.elki.utilities.optionhandling.parameters.ObjectParameter;

/**
 * Abstract base class for k-means implementations.
 * 
 * @author Erich Schubert
 * 
 * @apiviz.composedOf KMeansInitialization
 * 
 * @param <V> Vector type
 * @param <M> Cluster model type
 */
public abstract class AbstractKMeans<V extends NumberVector, M extends Model> extends AbstractPrimitiveDistanceBasedAlgorithm<NumberVector, Clustering<M>> implements KMeans<V, M>, ClusteringAlgorithm<Clustering<M>> {
  /**
   * Number of cluster centers to initialize.
   */
  protected int k;

  /**
   * Maximum number of iterations
   */
  protected int maxiter;

  /**
   * Method to choose initial means.
   */
  protected KMeansInitialization<? super V> initializer;

  /**
   * Constructor.
   * 
   * @param distanceFunction distance function
   * @param k k parameter
   * @param maxiter Maxiter parameter
   * @param initializer Function to generate the initial means
   */
  public AbstractKMeans(PrimitiveDistanceFunction<? super NumberVector> distanceFunction, int k, int maxiter, KMeansInitialization<? super V> initializer) {
    super(distanceFunction);
    this.k = k;
    this.maxiter = maxiter;
    this.initializer = initializer;
  }

  /**
   * Returns a list of clusters. The k<sup>th</sup> cluster contains the ids of
   * those FeatureVectors, that are nearest to the k<sup>th</sup> mean.
   * 
   * @param relation the database to cluster
   * @param means a list of k means
   * @param clusters cluster assignment
   * @param assignment Current cluster assignment
   * @param varsum Variance sum output
   * @return true when the object was reassigned
   */
  protected boolean assignToNearestCluster(Relation<? extends V> relation, List<? extends NumberVector> means, List<? extends ModifiableDBIDs> clusters, WritableIntegerDataStore assignment, double[] varsum) {
    boolean changed = false;
    Arrays.fill(varsum, 0.);
    final PrimitiveDistanceFunction<? super NumberVector> df = getDistanceFunction();
    for(DBIDIter iditer = relation.iterDBIDs(); iditer.valid(); iditer.advance()) {
      double mindist = Double.POSITIVE_INFINITY;
      V fv = relation.get(iditer);
      int minIndex = 0;
      for(int i = 0; i < k; i++) {
        double dist = df.distance(fv, means.get(i));
        if(dist < mindist) {
          minIndex = i;
          mindist = dist;
        }
      }
      varsum[minIndex] += mindist;
      changed |= updateAssignment(iditer, clusters, assignment, minIndex);
    }
    return changed;
  }

  protected boolean updateAssignment(DBIDIter iditer, List<? extends ModifiableDBIDs> clusters, WritableIntegerDataStore assignment, int newA) {
    final int oldA = assignment.intValue(iditer);
    if(oldA == newA) {
      return false;
    }
    clusters.get(newA).add(iditer);
    assignment.putInt(iditer, newA);
    if(oldA >= 0) {
      clusters.get(oldA).remove(iditer);
    }
    return true;
  }

  @Override
  public TypeInformation[] getInputTypeRestriction() {
    return TypeUtil.array(new CombinedTypeInformation(TypeUtil.NUMBER_VECTOR_FIELD, getDistanceFunction().getInputTypeRestriction()));
  }

  /**
   * Returns the mean vectors of the given clusters in the given database.
   * 
   * @param clusters the clusters to compute the means
   * @param means the recent means
   * @param database the database containing the vectors
   * @return the mean vectors of the given clusters in the given database
   */
  protected List<Vector> means(List<? extends ModifiableDBIDs> clusters, List<? extends NumberVector> means, Relation<V> database) {
    // TODO: use Kahan summation for better numerical precision?
    List<Vector> newMeans = new ArrayList<>(k);
    for(int i = 0; i < k; i++) {
      ModifiableDBIDs list = clusters.get(i);
      Vector mean = null;
      if(list.size() > 0) {
        DBIDIter iter = list.iter();
        // Initialize with first.
        mean = database.get(iter).getColumnVector();
        double[] raw = mean.getArrayRef();
        iter.advance();
        // Update with remaining instances
        for(; iter.valid(); iter.advance()) {
          NumberVector vec = database.get(iter);
          for(int j = 0; j < mean.getDimensionality(); j++) {
            raw[j] += vec.doubleValue(j);
          }
        }
        mean.timesEquals(1.0 / list.size());
      }
      else {
        // Keep degenerated means as-is for now.
        mean = means.get(i).getColumnVector();
      }
      newMeans.add(mean);
    }
    return newMeans;
  }

  /**
   * Returns the median vectors of the given clusters in the given database.
   * 
   * @param clusters the clusters to compute the means
   * @param medians the recent medians
   * @param database the database containing the vectors
   * @return the mean vectors of the given clusters in the given database
   */
  protected List<Vector> medians(List<? extends ModifiableDBIDs> clusters, List<Vector> medians, Relation<V> database) {
    final int dim = medians.get(0).getDimensionality();
    final SortDBIDsBySingleDimension sorter = new SortDBIDsBySingleDimension(database);
    List<Vector> newMedians = new ArrayList<>(k);
    for(int i = 0; i < k; i++) {
      ArrayModifiableDBIDs list = DBIDUtil.newArray(clusters.get(i));
      if(list.size() <= 0) {
        newMedians.add(medians.get(i));
        continue;
      }
      Vector mean = new Vector(dim);
      for(int d = 0; d < dim; d++) {
        sorter.setDimension(d);
        DBID id = QuickSelect.median(list, sorter);
        mean.set(d, database.get(id).doubleValue(d));
      }
      newMedians.add(mean);
    }
    return newMedians;
  }

  /**
   * Compute an incremental update for the mean.
   * 
   * @param mean Mean to update
   * @param vec Object vector
   * @param newsize (New) size of cluster
   * @param op Cluster size change / Weight change
   */
  protected void incrementalUpdateMean(Vector mean, V vec, int newsize, double op) {
    if(newsize == 0) {
      return; // Keep old mean
    }
    Vector delta = vec.getColumnVector().minusEquals(mean);
    mean.plusTimesEquals(delta, op / newsize);
  }

  /**
   * Perform a MacQueen style iteration.
   * 
   * @param relation Relation
   * @param means Means
   * @param clusters Clusters
   * @param assignment Current cluster assignment
   * @param varsum Variance sum output
   * @return true when the means have changed
   */
  protected boolean macQueenIterate(Relation<V> relation, List<Vector> means, List<ModifiableDBIDs> clusters, WritableIntegerDataStore assignment, double[] varsum) {
    boolean changed = false;
    Arrays.fill(varsum, 0.);

    // Raw distance function
    final PrimitiveDistanceFunction<? super NumberVector> df = getDistanceFunction();

    // Incremental update
    for(DBIDIter iditer = relation.iterDBIDs(); iditer.valid(); iditer.advance()) {
      double mindist = Double.POSITIVE_INFINITY;
      V fv = relation.get(iditer);
      int minIndex = 0;
      for(int i = 0; i < k; i++) {
        double dist = df.distance(fv, means.get(i));
        if(dist < mindist) {
          minIndex = i;
          mindist = dist;
        }
      }
      varsum[minIndex] += mindist;
      changed |= updateMeanAndAssignment(clusters, means, minIndex, fv, iditer, assignment);
    }
    return changed;
  }

  /**
   * Try to update the cluster assignment.
   * 
   * @param clusters Current clusters
   * @param means Means to update
   * @param minIndex Cluster to assign to
   * @param fv Vector
   * @param iditer Object ID
   * @param assignment Current cluster assignment
   * @return {@code true} when assignment changed
   */
  private boolean updateMeanAndAssignment(List<ModifiableDBIDs> clusters, List<Vector> means, int minIndex, V fv, DBIDIter iditer, WritableIntegerDataStore assignment) {
    int cur = assignment.intValue(iditer);
    if(cur == minIndex) {
      return false;
    }
    final ModifiableDBIDs curclus = clusters.get(minIndex);
    curclus.add(iditer);
    incrementalUpdateMean(means.get(minIndex), fv, curclus.size(), +1);

    if(cur >= 0) {
      ModifiableDBIDs ci = clusters.get(cur);
      ci.remove(iditer);
      incrementalUpdateMean(means.get(cur), fv, ci.size() + 1, -1);
    }

    assignment.putInt(iditer, minIndex);
    return true;
  }

  @Override
  public void setK(int k) {
    this.k = k;
  }

  @Override
  public void setDistanceFunction(PrimitiveDistanceFunction<? super NumberVector> distanceFunction) {
    this.distanceFunction = distanceFunction;
  }

  /**
   * Log statistics on the variance sum.
   * 
   * @param varstat Statistics log instance
   * @param varsum Variance sum per cluster
   */
  protected void logVarstat(DoubleStatistic varstat, double[] varsum) {
    if(varstat == null) {
      return;
    }
    double s = 0.;
    for(double v : varsum) {
      s += v;
    }
    varstat.setDouble(s);
    getLogger().statistics(varstat);
  }

  /**
   * Parameterization class.
   * 
   * @author Erich Schubert
   * 
   * @apiviz.exclude
   */
  public abstract static class Parameterizer<V extends NumberVector> extends AbstractPrimitiveDistanceBasedAlgorithm.Parameterizer<NumberVector> {
    /**
     * k Parameter.
     */
    protected int k;

    /**
     * Maximum number of iterations.
     */
    protected int maxiter;

    /**
     * Initialization method.
     */
    protected KMeansInitialization<V> initializer;

    @Override
    protected void makeOptions(Parameterization config) {
      getParameterK(config);
      getParameterInitialization(config);
      getParameterDistanceFunction(config);
      getParameterMaxIter(config);
    }

    /**
     * Get the k parameter.
     * 
     * @param config Parameterization
     */
    protected void getParameterK(Parameterization config) {
      IntParameter kP = new IntParameter(K_ID);
      kP.addConstraint(CommonConstraints.GREATER_EQUAL_ONE_INT);
      if(config.grab(kP)) {
        k = kP.getValue();
      }
    }

    /**
     * Get the distance function parameter.
     * 
     * @param config Parameterization
     */
    protected void getParameterDistanceFunction(Parameterization config) {
      ObjectParameter<PrimitiveDistanceFunction<NumberVector>> distanceFunctionP = makeParameterDistanceFunction(SquaredEuclideanDistanceFunction.class, PrimitiveDistanceFunction.class);
      if(config.grab(distanceFunctionP)) {
        distanceFunction = distanceFunctionP.instantiateClass(config);
        if(!(distanceFunction instanceof EuclideanDistanceFunction) && !(distanceFunction instanceof SquaredEuclideanDistanceFunction)) {
          getLogger().warning("k-means optimizes the sum of squares - it should be used with squared euclidean distance and may stop converging otherwise!");
        }
      }
    }

    /**
     * Get the initialization method parameter.
     * 
     * @param config Parameterization
     */
    protected void getParameterInitialization(Parameterization config) {
      ObjectParameter<KMeansInitialization<V>> initialP = new ObjectParameter<>(INIT_ID, KMeansInitialization.class, RandomlyChosenInitialMeans.class);
      if(config.grab(initialP)) {
        initializer = initialP.instantiateClass(config);
      }
    }

    /**
     * Get the max iterations parameter.
     * 
     * @param config Parameterization
     */
    protected void getParameterMaxIter(Parameterization config) {
      IntParameter maxiterP = new IntParameter(MAXITER_ID, 0);
      maxiterP.addConstraint(CommonConstraints.GREATER_EQUAL_ZERO_INT);
      if(config.grab(maxiterP)) {
        maxiter = maxiterP.getValue();
      }
    }

    /**
     * Get class logger.
     * 
     * @return Logger
     */
    abstract protected Logging getLogger();

    @Override
    abstract protected AbstractKMeans<V, ?> makeInstance();
  }
}